Warunki tworzenia oraz zasady organizowania i funkcjonowania Pracowniczych Kas Zapomogowo Pożyczkowych (PKZP) zostały uregulowane przepisami art. 39 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79 z późn. zm.) oraz w akcie wykonawczym do tej ustawy, którym jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz.U. Nr 100, poz. 502 z późn. zm.). Zapisy rozporządzenia stanowią podstawę do opracowania najważniejszego dokumentu normującego organizację i definiującego standardy działania każdej kasy zapomogowo - pożyczkowej w zakładzie pracy – Statutu PKZP.

Statut jest zbiorem zapisów, określającym strukturę, cele, zadania i sposób działania danej kasy. Jest on opracowywany przez założycieli, którzy powinni w nim zawrzeć zapisy wynikające wprost z rozporządzenia Rady Ministrów, jak również doprecyzować kwestie, które w przytaczanym akcie zostały tylko ogólnie opisane lub pozostawione do indywidualnego uregulowania przez każdą kasę. Zagadnienia, jakie powinny znaleźć się w statusie to, oprócz kwestii ogólnych, zasady członkostwa w PKZP oraz prawa i obowiązki członków, organy PKZP, ich status oraz zakres posiadanych kompetencji, fundusze kasy i ich charakterystyka, zasady i tryb udzielania świadczeń, rachunkowość kasy oraz kryteria decydujące o jej likwidacji.

Jednym z ważniejszych obszarów statutu jest rozdział opisujący zasady nabywania członkostwa oraz precyzujący prawa i obowiązki osób przynależących do kasy. W tej części regulaminu należy przede wszystkim zdefiniować, kto może zostać członkiem kasy. Najczęściej wymienia się aktualnie zatrudnionych pracowników oraz emerytów i rencistów danego zakładu pracy. Niekiedy spotyka się zapis odnośnie warunków zatrudnienia pracownika, za sprawą którego zawęża się krąg uprawnionych, na przykład tylko do osób świadczących pracę w oparciu o umowę zawartą na czas nieokreślony. W rozdziale tym definiowane są także prawa i obowiązki członków, które można zaczerpnąć wprost z rozporządzenia. Określane są sytuacje, które mogą decydować o skreśleniu z listy członków, co z kolei wymaga uszczegółowiania zapisów w zakresie zwrotu takim osobom ich wkładów. Warto również opisać zasady zwrotu środków zgromadzonych w kasie w przypadku śmierci członka. Zarówno w przypadku wykreślenia z ewidencji członków na skutek dobrowolnej rezygnacji lub z uwagi na niedopełnienie obowiązków, jak i w przypadku śmierci pracownika, należy w statucie kasy określić reguły postępowania na wypadek nie zgłoszenia się przez osoby uprawnione po odbiór zgromadzonych wkładów. Ta cześć statutu jest też właściwym miejscem do uregulowania kwestii takich jak: wysokość, sposób i termin wnoszenia opłaty wpisowej oraz wkładów członkowskich.

Z punktu widzenie członków kolejną, ważną częścią statutu jest fragment poświęcony zasadom przyznawania świadczeń z PKZP. Rozdział ten nie wynika wprost z zapisów rozporządzenia, powinien on zostać indywidualnie opracowany przez każdą kasę, z uwzględnieniem jej specyfiki oraz możliwości finansowych. Rekomenduje się umieszczenie w nim zapisów odnośnie warunków, jakie powinien spełnić członek, by móc ubiegać się o pożyczkę lub zapomogę. Zaleca się również zdefiniowanie rodzajów świadczeń dostępnych dla zainteresowanych wraz z określeniem ich wysokości oraz maksymalnych terminów ich spłaty. Należy także szczegółowo opisać tryb udzielania i spłacania pożyczek krótkoterminowych oraz uzupełniających, jeżeli kasa przewiduje ich wypłatę. Ten rozdział jest także miejscem, w którym konieczne jest uściślenie warunków zabezpieczania spłaty zaciągniętych pożyczek. Statut powinien określać w jakiej sytuacji poręczenie przez innych członków kasy jest wymagane, a kiedy wystarczającym zabezpieczeniem są wkłady samego pożyczkobiorcy. Należy także dokonać w tym fragmencie regulaminu charakterystyki poręczycieli, poprzez wskazanie kto może żyrować pożyczki innym członkom kasy, oraz rozpisać scenariusz postępowania w sytuacji gdy pożyczkobiorca nie reguluje zobowiązania, z uwzględnieniem różnych przypadków takich jak śmierć dłużnika, zwolnienie go z pracy lub pogorszenie się jego sytuacji majątkowej.

W dalszej części statutu konieczne jest scharakteryzowanie organów Pracowniczej Kasy Zapomogowo – Pożyczkowej. Pomocne tu będą zapisy przywołanego wcześniej rozporządzenia, które szczegółowo opisują zadania i kompetencje walnego zebrania członków, komisji rewizyjnej  oraz zarządu. Zadaniem każdej kasy jest doprecyzowanie takich elementów jak: sposób wybierania delegatów w kasach liczących więcej niż 150 osób, warunki zwoływania zwyczajnego lub nadzwyczajnego walnego zebrania członków, kryteria decydujące o ważności uchwał podejmowanych przez walne zgromadzenie oraz tryb protokołowania i podpisywania kluczowych dokumentów. Analogiczne kwestie powinny zostać uregulowane w odniesieniu do zarządu PKZP oraz komisji rewizyjnej. Najważniejsze z nich to liczba członków tych dwóch organów, częstotliwość zwoływania posiedzeń zarządu oraz częstotliwość kontrolowania działalności kasy przez komisję rewizyjną, sposób podejmowania wiążących decyzji, ich protokołowanie oraz podpisywanie.

W statucie nie można pominąć funduszy, jakimi dysponuje PKZP. Zaleca się opisanie szczegółowo źródeł pozyskiwania środków zasilających poszczególne kapitały oraz ich przeznaczenie.

Istotnym elementem każdego statutu jest jego część poświęcona zasadom rachunkowości Pracowniczej Kasy Zapomogowo – Pożyczkowej. Powinny się w niej znaleźć zapisy odnośnie roku obrotowego, osób uprawnionych do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz odpowiedzialnych za przyjmowanie wpłat i dokonywanie wypłat gotówkowych. Kluczowym elementem jest też opisanie trybu sporządzania, podpisywania i zatwierdzania rocznego sprawozdania finansowego.

Statut powinien także zawierać wszelkie niezbędne regulacje na wypadek postawienia kasy w stan likwidacji, co może nastąpić na skutek zmniejszenia liczby członków poniżej 10 lub w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy przy którym funkcjonuje PKZP. W statucie zaleca się zawarcie precyzyjnych wytycznych dla zarządu, których celem ma być jak najszybsze rozliczenie należności i zobowiązań kasy. Wśród dyrektyw dla członków zarządu należy wymienić zakaz przyjmowania nowych członków, zablokowanie wypłaty świadczeń oraz wnoszenia wkładów. Ważnym elementem, który powinien znaleźć się w statucie jest określenie maksymalnego okresu procesu likwidacji kasy.

Zachęcamy do zapoznania się z przykładowym Statutem PKZP, dostępnym we wzorach dokumentów: http://www.pkzp.com.pl/abc-pkzp/wzory-dokumentow

 

Opinie zawarte w niniejszym opracowaniu zawierają subiektywny punkt widzenia Redakcji.

Podoba Ci się nasza strona? Uważasz, że jest godna polecenia? Poleć nas swoim znajomym. W celu uczestnictwa w programie „Poleć nas” należy wypełnić formularz rejestracyjny i podać adresy poczty e-mail osób, którym polecasz nasz serwis. W momencie potwierdzenia przez te osoby linku, będziesz brał udział w losowaniu nagród.

Mamy do rozdania:
- pendrivy,
- zestawy na biurko,
- zestawy gadżetów (smycz, długopisy, kubek).

WEŹ UDZIAŁ