Kwestia, która przez lata budziła wiele wątpliwości zarówno po stronie urzędów, pracodawców, księgowych jak i zarządów kas - dzięki wprowadzanej Ustawie o Kasach Zapomogowo Pożyczkowych nareszcie zostanie jednoznacznie rozstrzygnięta.
Trudno to sobie wyobrazić, ale pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe w praktyce były zmuszone funkcjonować w szarej strefie. Z jednej strony sądy rejestrowe i urzędy skarbowe odmawiały im prawa rejestracji twierdząc na podstawie wyroku sądu najwyższego, że nie mają one wystarczającej osobowości prawnej, by zostać zarejestrowane (po wyroku wszystkie wyrejstrowano) tj. brak jest w katalogu ich obowiązków wyznaczonych Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie PKZP i SKOK nadania numerów KRS czy NIP, z drugiej jednak strony kasy z szeregu źródeł otrzymywały i otrzymują przychody, które kwalifikowałyby się jako dochody podlegające obowiązkowi podatkowemu. Doprowadziło to nawet do sytuacji, gdy jedne kasy ów podatek odprowadzały rejestrując dodatkowe podmioty prawne np. stowarzyszenia lub deklarując prowadzenie działalności gospodarczej <w mojej ocenie – nielegalnej>, inne zaś nie <wg mnie bardziej poprawnie>. Aby nie tworzyć rozważań teoretycznych przywołam przepis ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (w jego dzisiejszym brzmieniu) Art.3. Ust. 1. „Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. (…) 3. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z: 1) wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”
Co ciekawe obowiązek bezpłatnego świadecznia pomocy przez pracodawcę (jeden podmiot), gdyby dotyczył jakiejkolwiek innej organizacji lub osoby (drugi podmiot) byłby potraktowany jako świadczenie usługi z obowiązkiem odprowadzenia podatku za nią nawet, gdy jest ona świadczona bezpłatnie (odprowadza się podatek w kwocie, która byłaby należna, gdyby usługa realizowana była odpłatenie po cenie rynkowej). Jak wiemy, żaden z pracodwaców nie wykazuje swojego kosztu np. udostępnienia na rzecz KZP pomieszczeń, oddelegowania pracowaników do świadczenia pracy na rzecz KZP (księgowej, radcy prawnego, informatyka, czy pracownika administracyjnego obsługi, menadżera kasy), a z rzadka zakupu druków czy materiałów biurowych niezbędani do jej pracy. Sama KZP też nie wykazuje w swoich sprawozdaniach finasowych wolumenu otrzymanej w ten sposób pomocy (świadczeń, usług) nie mówiąc już o ich zgłszaniu czy podatkowaniu. Choć niektóre KZP zdecydowały się opodatkować dochody z lokat bankowych lub pożyczek mieszkaniowych tj. tych wyższych kwotowo i udzielanch zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim – choć i tu właściwie nie bardzo wolno im to robić, gdyż kasy nie mając pełnej osobowowości prawnej nie mogą stać się „instytucją pożyczkową” wpisaną do rejestru prowadonego przez KNF, czyli koncesjonowanym podmiotem, dla którego właśnie obowiązek honorowania ustawy kredycie konsumenckim utworzono.
Wróćmy jednak do zapisu nowej Ustawy o KZP (wg druku senackiego nr 471), czyli do Art. 57. cytuję:
>>W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, z późn. zm.)) w art. 6 <przyp. autora>: Art. 6. [Zwolnienia od podatku] ust. 1. Zwalnia się od podatku: <konic przyp.> w ust. 1 w pkt 22 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 23 w brzmieniu: „23) kasy zapomogowo-pożyczkowe, o których mowa w ustawie z dnia 23 lipca 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. poz. …).”. <<
Ustawa o KZP wejdzie w życie najprawdopodobnie 23.08.2021 r. Należy podkreślić, że uregulowanie tej kwestii było jedenym z wielu problemów od lat postulowanym przez ekspertów. Pojawienie się tego zapisu to sukces wszystkich, którzy inicjowali działania, czy to w Ministerstwie Finansów, czy też w instytucjach Krajowej Administracji Skarbowej czy też na forach publicznych zmirzające do nagłośnienia tej kwestii i jej regulacji. Brawo!
(Oprac. Grawit Nosiadek – 06.08.2021)
