Czy osoba oddelegowana przez Zakład pracy do prowadzenia księgowości PKZP powinna posiadać licencję księgowego?
Zasady działania pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy w myśli których:
- rachunkowość PKZP jest prowadzona zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi zasad prowadzenia rachunkowości /par. 43.1/ tj. zgodnie z ustawą o rachunkowości,
- rokiem obrachunkowym jest rok kalendarzowy /par. 43.2/,
- roczne sprawozdanie finansowe sporządzone jest według zasad, o których mowa w par. 43.1. [..] /par. 45.1/,
- roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez walne zebranie członków /par. 45.2/.
Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 591) w art.2 wymienia podmioty, które są zobligowane do prowadzenie księgowości zgodnie przepisami ustawy. Należą do nich m.in.: spółki prawa handlowego, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro, jednostki i zakłady budżetowe, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej itd.
Z powyższego wynika, że rachunkowość PKZP powinna być prowadzona zgodnie z Ustawą o rachunkowości.
W związku z deregulacją zawodów (po 10 sierpnia 2014 r.) dla prowadzenia ksiąg rachunkowych, sporządzania sprawozdań finansowych, prowadzenia ewidencji i zestawień niezbędnych dla celów prowadzenia działalności gospodarczej nie jest potrzebna licencja księgowego. Zatem osoba ta nie musi posiadać wykształcenia kierunkowego, jak również nie musi legitymować się zdanym egzaminem zawodowym z potwierdzoną licencją nadawaną przez Ministerstwo Finansów.
Tylko przed głównymi księgowymi sektora budżetowego ustawa o finansach publicznych stawia wymóg posiadania określonego wykształcenia oraz doświadczenia. Główny księgowy innych podmiotów np. spółki z o.o. (czy też PKZP nawet gdyby było to PKZP przy zakładzie pracy, który jest jednostką budżetową) nie ma narzuconych przepisami wymagań.
Często pojawiający się w ogłoszeniach o pracę wymóg posiadania certyfikatu do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, nie jest potrzebny głównemu księgowemu zatrudnionemu na etacie w spółce, tylko osobie prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie „usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych”.
Należy jednak pamiętać, że pełna deregulacja nie objęła zawodu doradców podatkowych.
I tak, osoba wyznaczona przez kierownika jednostki (np. sp. z o.o. lub stowarzyszenia, fundacji, PKZP itd.) do prowadzenia rachunkowości tej jednostki może ją prowadzić nie mając specjalnych uprawnień ani wykształcenia kierunkowego. Do jej obowiązków może należeć między innymi :
- prowadzenie ksiąg rachunkowych z uwzględnieniem przepisów ustawy o rachunkowości, MSR, KSR, MSSF,
- prowadzenie księgi rachunkowej – jednostki mikro (po wprowadzeniu nowelizacji w tym zakresie),
- realizowanie zadań wobec ZUS – zgłaszanie i wyrejestrowywanie pracowników, wypełnianie deklaracji za pracowników i przedsiębiorcę, obliczanie składek,
- występowanie w postępowaniu w trakcie kontroli podatkowej lub kontroli skarbowej m.in. jako osoba wyznaczona do konkretnych czynności,
- sporządzanie sprawozdań finansowych (wszystkich jego elementów),
- prowadzenie ewidencji lub wykazów środków trwałych, wyposażenia.
Tak więc, podsumowując, osoba oddelegowana przez kierownika Zakładu pracy do prowadzenia rachunkowości w PKZP, która działa przy tym zakładzie, nie musi spełniać wymogów w zakresie wykształcenia, doświadczenia ani posiadać szczególnych uprawnień. Tym samym odpowiedzialność za prawidłowe prowadzenie dokumentacji księgowej przez oddelegowanego pracownika leży po stronie wspomnianego kierownika Zakładu pracy.
Autor: Jan Trzciński
